Gà vảy cá, còn được gọi là gà Sebright, là một giống gà được chăm sóc và phát triển từ nước Anh, với mục đích chính là làm gà kiểng. Giống gà này bắt nguồn từ thế kỷ XIX và được biết đến nhờ sự nỗ lực của Sir John Saunders Sebright. Đây là một giống gà kiểng được đánh giá cao về vẻ đẹp, với đặc điểm nổi bật là bộ lông được biến tấu sao cho giống như những chiếc vảy cá, tạo nên vẻ đẹp độc đáo và lôi cuốn.
Lịch sử giống của gà vảy cá
Vào khoảng thế kỷ 19, Sir John Sebright khởi đầu quá trình lai tạo giống gà vảy cá. Ông tiến hành lai tạo bằng cách kết hợp giữa các giống gà tre phổ biến với giống gà Ba Lan. Quá trình này được tiến hành đến khi đạt được kích thước và đặc điểm mong muốn. Trong quá trình du lịch trong nước, Sir John phát hiện một con gà tre có lông mã lại, và ông lai nó với giống gà tre mới của mình, tạo ra sự kế thừa của gen mã lại cho đời sau.
Ông cũng tìm kiếm và mua các con gà tre khác như một con mái màu da bò ở Norwich, một con trống màu điều không có lông phụng và một con mái giống Hamburg vàng. Cuối cùng, ông tìm được một con gà trống nhạn từ Vườn Bách Thảo, tạo ra biến thể trắng được gọi là gà tre công.
Sir John cũng thành lập một câu lạc bộ nhằm khuyến khích việc cải thiện giống gà vảy cá của mình. Sebright Bantam Club được thành lập cách đây 40 năm bởi Sir John S. Sebright cùng với nhiều người chơi gà kiểng khác. Họ đã nỗ lực không ngừng để kết hợp bộ lông của giống gà Ba Lan vào giống gà tre với kích thước càng nhỏ càng tốt.
Sir John, Stevens, Hollingworth, Garle và những người khác đã bắt đầu công việc của họ bằng cách lựa chọn những con gà Ba Lan tốt nhất và lai tạo cẩn thận với giống gà tre, nhằm đạt được mục tiêu của mình. Họ phải chọn lọc những đặc điểm tốt nhất, loại bỏ lông bờm và lông đuôi dài, và giảm kích thước, để duy trì hình dáng thực sự độc đáo của giống gà.
Dù quá trình này gần như đã thành công, nhưng đôi khi họ vẫn phải lai tạo với gà tre đen và thực hiện liên tục lai cận huyết để giữ dòng gà ổn định.
Mặc dù thường có quan niệm rằng John S. Sebright, một cựu thành viên của hội đồng hạt Herfordshire, Anh, là người đã sáng lập ra giống gà vảy cá và thông qua quá trình lai tạo kỹ lưỡng cùng với sự kỹ năng bí mật, ông đã tạo ra một giống gà hoàn toàn mới và độc đáo. Tuy nhiên, Sir John không bao giờ công bố chính thức rằng ông là người sáng lập ra giống gà vảy cá hay không, cũng như không xác nhận ông có phải là ông tổ của giống gà này.
Các tài liệu chỉ ghi chú rằng vào thời điểm giống gà vảy cá xuất hiện, không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy Sir John là người sáng lập ra giống gà này. Thậm chí, trong một tài liệu ngay sau khi giống gà vảy cá xuất hiện, tác giả đã nhấn mạnh rằng giống gà này đã tồn tại và Sir John chỉ là một trong những người chơi chủ chốt của giống gà này, gợi ý rằng giống gà này có thể đã được nhập từ phương Đông và được Sir John phổ biến thành công.
Đặc điểm của gà vảy cá
Kích thước của gà vảy cá rất nhỏ, chúng thuộc loại gà tre thực thụ (true bantam). Sự nhỏ bé của chúng giúp việc ôm gà trở nên dễ dàng hơn. Gà vảy cá thu hút sự chú ý bởi hình dáng nổi bật, nhí nhảnh và bộ lông độc đáo của mình. So với gà khác, gà vảy cá lớn hơn thường trông như có lưng quá dài, tạo ra hình dáng giống như quả thủy lôi hơn là cong. Đặc điểm quan trọng nhất của gà đẹp là hình dáng chuẩn (type).
Gà vảy cá có thể được phân biệt với các giống gà tre khác qua dáng chuẩn, đặc biệt là dáng chữ S ở ngực, cổ và đầu.
Mặc dù một số gà tre có lông “vảy cá”, nhưng nếu không có dáng chữ S, chúng không được coi là gà vảy cá. Về phần đầu, gà mái thường có màu dâu tằm, với mắt và mồng màu sẫm. Đối với gà trống, màu mắt cũng rất quan trọng, với mắt và mồng màu sẫm hơn được ưu tiên. Mắt màu đỏ tươi không được chấp nhận.
Mọi gà mái đều có mồng trà màu dâu tằm hoặc tím sẫm, trong khi hầu hết gà trống tốt đều có mồng màu dâu tằm nhạt và viền mắt màu sẫm.
Về lông, gà vảy cá có kiểu lông ngắn và rộng, với chóp lông tròn và không nhọn, viền vảy cá sạch sẽ và đẹp hơn so với lông lem nhem. Ở Bắc Mỹ, có hai biến thể màu chính được công nhận, màu vàng và màu trắng. Màu vàng thường phải đậm và đồng đều, trong khi màu trắng phải thực sự trắng. Gà trống có lông mã lại và lông đuôi tương tự như gà mái và không có lông phụng, điều này là đặc điểm nhận dạng ở gà trống nói chung.
Trong các cuộc thi gà, yêu cầu gà trống phải dưới 620 gram, gà mái dưới 510 gram. Gà trống không được có lông bờm dài, lông mã lại, lông phụng mà phải có mồng trà, lưng ngắn, đầu và đuôi cao gần như nhau, và màu nền phải sạch và mỗi sợi lông đều có viền vảy cá màu đen. Lông đuôi cũng phải có viền, và các viền ở cánh phải đen và rõ. Gà mái cũng cần có đặc điểm tương tự.
Một bầy gà vảy cá chỉ cần rất ít thức ăn so với các giống gà khác, và nếu chúng được thả rong trong sân, vườn hoặc ngoài đồng, chúng có thể bới tìm thức ăn trong sân vườn. Đây là giống gà tuyệt vời để nuôi kiểng, trẻ em có thể chơi với chúng và gà càng được chơi nhiều thì chúng càng trở nên dạn người.
Màu lông phổ biến
Gà vảy cá thường xuất hiện với hai màu lông phổ biến là trắng bạc và vàng đồng. Chúng có trọng lượng nhỏ nhắn, với một con gà trưởng thành thường chỉ nặng từ 600-800 gram.
Gà vảy cá thường có bộ lông vô cùng tuyệt đẹp, với mỗi sợi lông vút được viền màu ấn tượng và xếp chồng lên nhau; đuôi mở rộng ra như hình nan quạt kết hợp với dáng đứng kiêu kỳ thon thả hình chữ S, tạo nên một vẻ đẹp rất cuốn hút. Trái ngược với gà vảy cá lông trắng bạc, mang vẻ đẹp thanh tao và thuần khiết với mỗi sợi lông trắng và viền đen, gà vảy cá màu vàng đồng lại toát lên vẻ sang trọng và hấp dẫn với bộ lông vàng rực nổi bật.
Giống gà vảy cá với màu lông vàng đồng
Bởi là giống gà nhập khẩu, giá của chúng trên thị trường thường rất cao. Trung bình, giá dao động từ 5-7 triệu đồng cho một cặp hoặc có thể gấp lên nhiều lần với những con gà có bộ lông đặc biệt.
Việc định giá phụ thuộc vào hình dáng, kích thước và màu sắc của gà. Gà có bộ lông đẹp, mượt mà, và hình dáng oai vệ thì thường được trả giá cao hơn. Thường thì, gà vảy cá màu vàng đồng có giá cao hơn khoảng 1.5-2 triệu đồng cho một cặp vì chúng có bộ lông hiếm và khó tìm.
Trong cộng đồng yêu thú cảnh, gà vảy cá nổi bật với bộ lông đẹp, với các lớp lông xếp lớp lên nhau giống như các lớp vảy cá.
Trên hành trình phát triển và trở thành một trong những giống gà kiểng phổ biến nhất, gà vảy cá đã chinh phục không chỉ các chuyên gia nuôi gà mà còn cả những người yêu thích thú cưng. Với vẻ đẹp độc đáo và sự tinh tế trong từng đường nét, gà vảy cá không chỉ là một loài vật nuôi mà còn là một biểu tượng của sự kiêng nhẫn và sự sáng tạo của con người trong việc tạo ra những giống gà độc đáo. Đồng thời, chúng cũng là nguồn cảm hứng không ngừng cho những người đam mê và theo đuổi nghệ thuật nuôi gà kiểng.