Trong thời kỳ hiện đại, ngành chăn nuôi đang chứng kiến sự đổi mới và phát triển không ngừng, trong đó, gà ta lai đã thu hút sự quan tâm của người chăn nuôi và nhà nghiên cứu. Với sự kết hợp giữa các giống gà đặc sản và giống gà ngoại nhập, gà ta lai mang lại nhiều ưu điểm và tiềm năng trong sản xuất nông nghiệp, đồng thời giúp nâng cao hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.
Nguồn gốc của gà ta lai
Gà ta lai là một giống gà công nghiệp lông màu lai có nguồn gốc từ Việt Nam. Chúng được phát triển thông qua việc kết hợp giữa các giống gà ngoại nhập như gà ISA, gà Hubbard, và gà tam hoàng, cùng với một số giống gà ta như gà ri, gà mía, và gà nòi.
Các dòng gà lai này, bao gồm gà lai ri (JA) và gà lai chọi J (bao gồm gà nòi chân vàng, gà nòi ô tía, và gà nòi sọc đen), đều được nhân giống bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo. Trong số này, các dòng gà JA 57, JA55, và JA90 đã được chính phủ Việt Nam công nhận là giống vật nuôi được sản xuất và kinh doanh rộng rãi trên địa bàn Việt Nam
Đặc điểm của gà ta lai
Các dòng gà lai JA là kết quả của việc tích hợp công nghệ di truyền từ nhiều giống gà đặc sản khác nhau. Chúng giữ lại được phẩm chất thịt của gà ri, có ngoại hình đẹp như mẫu cờ, lông mượt gọn gàng, lông màu đỏ mận chín, chân mảnh mai màu vàng, và có tỷ lệ thịt đùi, thịt ngực cao và tỷ lệ mỡ thấp.
Năng suất của chúng đã được cải thiện, với gà trống đạt trọng lượng từ 2,5 đến 2,7 kg và gà mái đạt từ 2,0 đến 2,1 kg sau 90 đến 105 ngày nuôi, với mức tiêu tốn từ 2,7 đến 2,8 kg thức ăn cho mỗi kg tăng trọng. Cả các dòng gà lông màu J và JA đều có hàm lượng mỡ thấp, thịt săn chắc và có vị ngọt, giòn, thơm. Màu lông của gà J, cả trống và mái, đều đẹp và phù hợp với truyền thống và tín ngưỡng của người Việt.
Gà JA có ưu thế về sự thuần nhất trong giống và sự phát triển đồng đều về trọng lượng. Chúng có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu và địa hình, cũng như khả năng chống chịu bệnh tật cao. Gà JA cũng có khả năng tận dụng nguồn thức ăn tại chỗ và phát huy lợi thế của đất vườn đồi.
Chúng được đánh giá cao về thể trạng, ngoại hình và chất lượng thịt, với tỉ lệ tiêu tốn thức ăn hợp lý. Trọng lượng giữa gà trống và gà mái đều đồng đều, tỉ lệ mỡ thấp, phù hợp cho nhu cầu sắp cỗ, và thời gian nuôi gà JA chỉ từ 90 đến 95 ngày, ít hơn so với gà ri (90 ngày), và tỉ lệ tiêu tốn thức ăn khoảng 2,7 đến 3 kg cho mỗi kg tăng trọng.
Ưu nhược điểm của gà ta lai
Ưu điểm của gà ta lai
Năng suất cao: Gà ta lai thường cho ra nhiều thịt và trứng hơn so với các giống gà thuần chủng khác, làm tăng hiệu quả sản xuất trong ngành chăn nuôi.
Sức đề kháng tốt: Chúng thường ít bị bệnh và có khả năng đề kháng tốt hơn đối với một số bệnh tật phổ biến trong chăn nuôi gà, giúp giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh và tử vong.
Thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu: Gà ta lai có khả năng thích ứng với môi trường sống và điều kiện khí hậu khác nhau, giúp nâng cao khả năng sinh tồn và phát triển của chúng.
Thịt thơm ngon, dai, ngọt: Thịt của gà ta lai thường có hương vị thơm ngon, độ dai và ngọt tự nhiên.
Nhược điểm của gà ta lai
Giá thành cao hơn gà ta thuần chủng: Do năng suất cao và chất lượng thịt tốt, gà ta lai thường có giá thành cao hơn so với gà ta thuần chủng, điều này có thể tạo ra áp lực tài chính đối với người chăn nuôi.
Chất lượng thịt không ngon bằng gà ta thuần chủng: Mặc dù có năng suất cao, nhưng thịt của gà ta lai thường không được đánh giá cao về chất lượng so với thịt của gà ta thuần chủng.
Dễ bị lai tạp nếu không được nuôi riêng: Do tính chất lai tạo, gà ta lai có nguy cơ dễ bị lai tạp nếu không được nuôi trong môi trường kiểm soát và không được giữ riêng biệt, điều này có thể làm giảm sự đồng đều trong phẩm chất của giống gà.
Kỹ thuật nuôi gà lai
Để thành công trong việc lai tạo giống gà ta lai nòi, yếu tố hàng đầu cần được xem xét là chất lượng của con giống bố mẹ. Quá trình này đòi hỏi việc lựa chọn gà mẹ từ các nguồn gốc đáng tin cậy như các viện chăn nuôi uy tín, nhằm tránh rủi ro của sự đồng huyết và nguy cơ mắc các bệnh tật, đồng thời đảm bảo chất lượng và tỷ lệ sinh sản cao.
Đồng thời, việc chọn lựa con giống bố từ giống gà nòi thuần chủng cũng là một yếu tố quan trọng, đảm bảo chúng có sức kháng bệnh, nhanh nhạy và thích nghi tốt với môi trường.
Bên cạnh yếu tố về giống, môi trường chăn nuôi cũng đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là sự sạch sẽ và vệ sinh của chuồng trại. Điều này giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh tật và đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của gà. Ngoài ra, việc cung cấp thức ăn đầy đủ dinh dưỡng cũng là một yếu tố không thể bỏ qua, giúp gà phát triển và tăng trưởng tốt.
Trong quá trình ấp trứng, việc lựa chọn những quả trứng to và đều đặn là cực kỳ quan trọng để đảm bảo tỷ lệ nở cao. Đồng thời, việc thu nhặt trứng sống định kỳ là một phần không thể thiếu, giúp tránh tình trạng trứng nằm lâu trong chuồng.
Lò ấp cũng đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến tỷ lệ nở trứng. Việc lựa chọn loại lò ấp phù hợp với điều kiện nhiệt độ và độ ẩm cần thiết là điều quan trọng, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc ấp nở và tăng cường tỷ lệ thành công. Đặc biệt, việc kiểm tra và đảo lật trứng đều đặn, cũng như duy trì mức nhiệt độ ổn định là yếu tố không thể thiếu để đạt được kết quả tốt nhất.
Với tiềm năng và hiệu suất kinh tế mà gà ta lai mang lại, nó hứa hẹn sẽ tiếp tục đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành chăn nuôi và nông nghiệp nước ta.