Gà Satsumadori, một trong những giống gà đặc trưng của Nhật Bản, không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp ngoại hình mà còn với khả năng tham gia các trận đấu chọi đầy kịch tính. Được biết đến với tên gọi mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử của tỉnh Kagoshima, giống gà này mang trong mình nhiều đặc điểm độc đáo và sự phát triển qua thời gian.
Nguồn gốc gà Satsumadori
Gà Satsumadori, hay còn được biết đến với tên gọi tiếng Nhật là 薩摩雞, là một loại gà có nguồn gốc từ tỉnh Kagoshima, Nhật Bản, và được đặt tên theo tên cũ của tỉnh này là Satsuma. Đây là một giống gà chọi xuất hiện từ thời kỳ Edo (1603-1867). Hiện nay, giống này đã được Hiệp hội Gia cầm tiêu chuẩn Anh Quốc (British Poultry Standards) công nhận.
Vào năm 1943, chính thức được công nhận và bảo vệ theo Luật di sản của Bộ Văn Hóa Nhật Bản. Khi trò chọi gà bị cấm ở Nhật Bản, những con gà nặng cân hơn đã được lai tạo với mục đích chủ yếu là để thu hoạch thịt. Ngày nay, giống gà Satsumadori được biết đến như là một “giống gà thịt thanh thoát” và thường được nuôi như là gà cảnh.
Trong thời kỳ phong kiến, giống gà được biết đến với tên gọi là Ojidori, có nghĩa là “gà lớn”. Tuy nhiên, từ những năm 1920, tên gọi hiện tại của giống gà này chỉ đơn giản là ám chỉ giống gà địa phương của tỉnh Satsuma. Đôi khi, giống gà còn được biết đến với tên gọi là gà chọi Kagoshima.
Giống gà satsumadori đã được phát triển thông qua việc kết hợp giữa gà Shamo với gà Shoukoku và một số giống gà địa phương khác, tạo ra một giống gà chọi thực sự thuộc nòi gà cựa. Những con gà này, nhanh nhẹn và linh hoạt, thường tham gia các trận đấu bằng cách sử dụng cựa sắt gắn vào hai chân. Người Nhật học hỏi cách chọi gà và sử dụng cựa dao từ người Philippines.
Sau này, giống gà này được đưa vào châu Âu nhờ vào dáng vẻ với đuôi dài và thu hút, tương tự như gà Sumatra và gà Yokohama. Các nhà lai tạo ở Hà Lan, Bỉ và Đức đều ưa chuộng giống gà này. Tuy nhiên, ở Tây Âu, việc tìm kiếm gà giống chất lượng rất khó khăn. Trong khi ở Đức, giống gà này phổ biến hơn và thỉnh thoảng được khen ngợi trong các triển lãm.
Số lượng gà hiện tại ở Đức có lẽ bắt nguồn từ khoảng 14 cá thể được nhập khẩu từ miền Nam Nhật Bản vào những năm 1970. Sau đó, một số nhà lai tạo cá nhân đã thành công trong việc nhập khẩu trứng (hoặc đem trứng ra khỏi Nhật Bản).
Đặc điểm gà Satsumadori
Gà Satsumadori, với trọng lượng trung bình khoảng 3,5kg cho gà trống và 2,5kg cho gà mái, được xem là một giống gà tầm trung đặc biệt. Chúng có đặc điểm đầu nhỏ và mồng dâu ba khía, với mồng càng nhỏ càng được ưa chuộng để tránh nguy cơ bị cắn. Tai của chúng thường có màu đỏ, và chân màu vàng trừ khi là gà màu đen. Mắt màu vàng rực cũng là một điểm đặc biệt được ưa chuộng. 
Đặc trưng về hình dáng và lông
Gà Satsumadori được biết đến với hình dáng mạnh mẽ, chân xoạc rộng, lưng dài và đuôi xòe. Lông phụng của chúng thường dài và rộng, tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của giống gà này. Đuôi của gà Satsumadori thường được giữ bó gọn khi bình thường, nhưng lại mở ra khi chúng trong trạng thái kích thích, tạo nên một bức tranh hoạt động sống động.
Sự phát triển và lai tạo
Gà mái Satsumadori được biết đến với khả năng nuôi con xuất sắc và tăng trưởng chậm. Điều này thường làm nảy sinh nhiều thách thức đối với các nhà lai tạo và trọng tài. Đồng huyết là một vấn đề nghiêm trọng mà họ phải đối mặt khi lai tạo giống gà này với các giống khác nhằm tạo ra những đặc tính mới. Ví dụ, gà Kraienkoppe (gà Twente) thường được sử dụng nhưng lại mang gien trội, làm mất đi những đặc điểm đặc trưng của gà Satsumadori.
Màu lông: sự đa dạng và phong phú
Màu lông của gà Satsumadori đa dạng và phong phú, với các thuật ngữ đặc trưng của Nhật Bản để mô tả. Tuy màu sắc là một đặc điểm phụ, nhưng vẫn rất quan trọng đối với gà chọi. Mỗi màu sắc mang theo một câu chuyện riêng và tạo nên sự phong phú trong thế giới của giống gà này.
Tổng kết lại, gà Satsumadori không chỉ là một giống gà truyền thống của Nhật Bản mà còn là biểu tượng của sự kiên trì và tinh thần dũng cảm. Tính cách mạnh mẽ và đầy quyết đoán của chúng cũng phản ánh sự kiên nhẫn và sự kiên trì của những người chăm sóc chúng. Hy vọng rằng, qua việc tìm hiểu về giống gà này, chúng ta có thể đón nhận thêm nhiều điều bổ ích về di sản văn hóa và giá trị của loài vật trong cuộc sống.