Bệnh ILT trên gà, hay còn được gọi là bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm, là một trong những căn bệnh phổ biến thường gặp khi chăn nuôi gia cầm như gà mái, gà lôi, gà tây, và các loại chim khác. Đây là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với tốc độ lây lan nhanh chóng. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, cũng như các biện pháp phòng và điều trị, hãy cùng Bikipdaga.com tìm hiểu thông tin chi tiết dưới đây!
Nguyên nhân gây bệnh ILT trên gà
Bệnh ILT trên gà là một bệnh truyền nhiễm do virus thuộc nhóm Herpes gây ra. Chủng virus này tập trung gây viêm ở đường hô hấp, đặc biệt là ở khí quản và thanh quản. Kết quả là gà gặp khó khăn trong việc hô hấp, thường rướn cổ để thở và phát ra âm thanh khò khè trước khi tử vong do sự cản trở của chất dịch viêm đông đặc trong khí quản.
Bệnh ILT trên gà có thể phát sinh ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng các dấu hiệu rõ ràng thường được quan sát ở gà trưởng thành (từ 4 đến 8 tháng tuổi). Bệnh thường trở nên nghiêm trọng hơn vào mùa nóng ẩm và khi môi trường chăn nuôi, chuồng trại không được vệ sinh sạch sẽ.
Thời gian ủ bệnh trung bình từ 2 đến 12 ngày và có thể kéo dài từ 6 đến 12 ngày tùy theo từng trường hợp. Virus Herpes dễ bị tiêu diệt trong điều kiện thông thường, đặc biệt là dưới ánh sáng mặt trời, nhưng có thể tồn tại tới 100 ngày trong phân gà hoặc mô nhiễm bệnh. Dưới điều kiện nhiệt độ lạnh, chúng có thể sống sót trong nhiều tháng.
Con đường lây truyền bệnh ILT trên gà
Virus Herpes thường xâm nhập vào cơ thể gà chủ yếu thông qua đường hô hấp hoặc mắt. Khi gà khỏe mạnh không may hít phải virus từ dịch tiết đường hô hấp của gà bị bệnh, vi rút sẽ lây nhiễm.
Ngoài ra, virus Herpes gây bệnh ILT trên gà cũng có thể lây truyền qua các cách khác như:
- Lây lan khi mua giống (truyền từ mẹ sang con).
- Lây qua dụng cụ chăn nuôi (thức ăn, nước uống, chuồng trại, máng ăn,…).
- Chất thải từ khu vực chăn nuôi (phân gà, rác,…).
- Quần áo, giày dép của những người tiếp xúc với mầm bệnh.
Triệu chứng của bệnh ILT trên gà
Quan sát bên ngoài
Nhận biết các triệu chứng đầu tiên xuất hiện khi gà đang trong giai đoạn ủ bệnh từ 5 – 12 ngày như đã được mô tả trước đó. Gà bị bệnh ILT thường thể hiện những dấu hiệu sau:
- Thở khó, khó thở phải rướn cổ lên để thở, hoặc sổ mũi.
- Sợ ánh sáng, thích nằm chui vào những nơi tối, ẩm ướt.
- Giảm sự ăn uống đáng kể, hoặc hoàn toàn bỏ ăn, lông xù, ủ rũ.
- Có dấu vết máu trong chuồng, lồng gà; mỏ của gà bị bệnh có thể thấy các dấu vết máu khô. Phân của gà mắc bệnh ILT có thể có màu xanh, nâu hoặc kết hợp với máu.
- Viêm kết mạc mắt, chảy nước mắt, chảy nước mũi.
- Tỷ lệ đẻ trứng giảm từ 10 – 50%.
- Bệnh ILT ở gà có thể phát triển thành dạng cấp tính chỉ trong 1 – 4 ngày. Tỷ lệ mắc bệnh có thể lên đến 100%, với tỷ lệ tử vong khoảng 50 – 70%.
- Sự lây lan của bệnh không nhanh như các bệnh như dịch tả gà và bệnh IB trên gà.
Quan sát bên trong
Để xác định gà nuôi có bị nhiễm bệnh ILT hay không, bà con có thể tiến hành mổ khám những con gà đã chết để kiểm tra. Trong quá trình mổ khám, có thể nhận biết các dấu hiệu bệnh tích tại các phần như đường hô hấp, thanh quản và khí quản.
Khí quản xuất hiện xuất huyết khoảng 1/3 phần đầu, kèm theo sự tích tụ của dịch nhầy giống bã đậu có màu vàng. Viêm nhiễm lan sâu vào niêm mạc phế quản, phổi và túi khí. Ở các trường hợp nhẹ, bệnh tích có thể gồm viêm kết mạc, viêm xoang và viêm niêm mạc khí quản. Đôi khi chỉ thấy viêm kết mạc với hiện tượng xung huyết và phù thũng.
Tim co bóp nhiều, làm việc mạnh mẽ và quá tải, dẫn đến tình trạng nhão. Gan có màu nhạt.
Túi Fabricius bị sưng to, nứt đôi và có thể quan sát thấy máu đỏ hồng được tích tụ.
Phương pháp điều trị bệnh ILT trên gà
Phát hiện bệnh ILT càng sớm càng tốt để có biện pháp phòng ngừa và cách ly kịp thời những con gà nhiễm bệnh. Điều này giúp ngăn chặn sự lan rộng trong trại gà, tránh tình trạng dịch bệnh khó kiểm soát và giảm thiểu tổn thất. Đồng thời, việc duy trì vệ sinh, khử trùng chuồng trại và giảm nồng độ khí độc là rất quan trọng.
Nếu gà mới bị nhiễm bệnh nhưng vẫn giữ được sức khỏe tốt, có thể áp dụng việc sử dụng thuốc bổ để tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị các triệu chứng, đồng thời ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn kế phát.
Cụ thể, việc điều trị có thể bao gồm:
- Chữa trị triệu chứng: sử dụng các loại thuốc như Bromhexin, Anagin C, Prednisolone, …
- Chống vi khuẩn kế phát: sử dụng các loại thuốc như Amoxicilin, Doxycilin, Tilmicosin, …
- Bổ sung các loại Vitamin tổng hợp (đặc biệt là Vitamin C để tăng cường sức đề kháng), khoáng chất, acid amin thiết yếu.
Bệnh ILT trên gà hiện nay chưa có thuốc đặc trị kháng sinh. Do đó, bạn có thể áp dụng phương pháp sau để giảm tỷ lệ tử vong khi gà đang ở giai đoạn suy giảm sức khỏe:
Ba ngày đầu: FH Guard 1g/15kgP + Herbal KC 1g/10kgP + Heparol 1ml/15kgP + Paracetamol
Ngày thứ 4:
Sáng: Herbal KC 1g/10kgP + Heparol 1ml/10kgP + Paracetamol 1g/10kgP
Chiều: Nhỏ ILT liều đôi trực tiếp vào mắt
Ngày thứ 5: Herbal KC 1g/2l nước + Heparol 1ml/2l nước + Paracetamol 1g/1l nước
Ngày 6 – 7:
Sáng: Herbal KC 1g/15kgP + Heparol 1ml/15KgP + Paracetamol 1g/10KgP
Chiều: FH Guard 1g/15KgP + Herbal KC 1g/15KgP
Cách phòng bệnh ILT trên gà
Vì hiện chưa có thuốc kháng sinh đặc trị cho bệnh ILT trên gà, giải pháp phòng bệnh an toàn nhất là sử dụng vaccine kết hợp với các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học.
Các biện pháp an toàn sinh học bao gồm:
- Duy trì sạch sẽ và thoáng đãng trong chuồng trại, cách ly xa khu dân cư.
- Thiết lập hố sát trùng ở cổng trại và mỗi dãy chuồng nuôi.
- Kiểm soát việc ra vào của người và phương tiện trong khu chăn nuôi, hạn chế sự tiếp xúc giữa các đàn gà.
- Thực hiện vệ sinh sát trùng định kỳ và chăn nuôi cùng vào – cùng ra.
- Lựa chọn mua giống từ các cơ sở, đại lý có uy tín và chất lượng.
- Đảm bảo nguồn thức ăn và nước uống cho đàn gà luôn sạch sẽ và không nhiễm khuẩn.
- Xử lý gà chết một cách cẩn thận trước khi vùi lấp.
- Luôn tham khảo ý kiến của bác sỹ thú y khi gặp tình trạng gà chết hoặc các biểu hiện lạ.
Sử dụng vaccine là biện pháp phòng tránh bệnh tối ưu nhất cho chăn nuôi gia cầm hiện nay. Dưới đây là hướng dẫn sử dụng vaccine Mediavac ILT để phòng bệnh ILT trên gà:
- Gà thịt và gà trống nên tiêm khi đạt 2 – 3 tuần tuổi.
- Đối với gà đẻ và gà giống: ở các vùng có tỷ lệ dịch bệnh ILT thấp, nên tiêm vaccine khi gà đạt 10 – 16 tuần tuổi; trong khi đó, ở các vùng có tỷ lệ dịch cao, nên tiêm khi gà đạt 6 – 7 tuần tuổi.
- Tiêm lại vaccine khi gia cầm đạt 16 -17 tuần tuổi.
Ngoài ra, cũng cần bổ sung cho gà các loại vitamin tổng hợp, khoáng chất và các loại thuốc bổ trợ sức khỏe để tăng cường sức đề kháng và chống lại các yếu tố gây bệnh.
Dưới đây là chia sẻ từ về bệnh ILT trên gà. Hy vọng rằng thông tin này sẽ hữu ích cho bà con nông dân trong việc chăm sóc và chăn nuôi đàn gà của mình. Chúc mừng bà con thành công trong việc nuôi dưỡng những đàn gà khỏe mạnh và chất lượng nhất!