Bệnh sưng phù đầu ở gà là một bệnh truyền nhiễm có thể lan rộng trong cả đàn nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời. Các dấu hiệu thường xuất hiện khi gà bị nhiễm bệnh này bao gồm chảy nước mũi, ho, hen, sưng phù mặt, sưng đầu và hốc mắt,… Dưới đây Bikipdaga.com sẽ cung cấp những nguyên nhân gây ra bệnh này.
Nguyên nhân gây ra bệnh sưng phù đầu ở gà
Bệnh sưng phù đầu ở gà là do vi khuẩn Gram âm Haemophilus gallinarum gây ra. Không chỉ xuất hiện trên gà mà còn có thể ảnh hưởng đến các loài gia cầm khác. Tuy nhiên, vi khuẩn này không sống được lâu trong môi trường bên ngoài. Bệnh này có thể phát sinh ở mọi độ tuổi của gà, nhưng nguy cơ cao nhất là ở gà con từ 4 tuần tuổi trở lên.
Con đường lây truyền bệnh sưng phù đầu ở gà
Bệnh sưng phù đầu ở gà có thể lây truyền giữa các cá thể thông qua đường không khí, tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với chất thải của gà mắc bệnh. Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây qua tiếp xúc với các vật dụng, đồ dùng chăn nuôi bị nhiễm bệnh.
Sự lây nhiễm của bệnh có thể xảy ra khi đàn gà mắc bệnh tiếp xúc với đàn gà khỏe mạnh, thông qua việc nhập đàn mới hoặc di chuyển đàn gà khỏe mạnh tới những vùng đã có dịch bệnh.
Bệnh cũng có thể lây qua phân, khi mầm bệnh đã tồn tại trong môi trường chuồng trại.
Ngoài ra, việc lây nhiễm cũng có thể xảy ra thông qua con đường ăn uống, khi những gà mắc bệnh chảy dịch viêm vào thức ăn, nước uống, và các gà khỏe mạnh tiếp xúc với thức ăn và nước uống này cũng có thể bị nhiễm bệnh.
Triệu chứng của bệnh sưng phù đầu ở gà
Đối với những con gà con từ 4 tuần tuổi trở lên, tỷ lệ mắc bệnh sưng phù đầu ở gà là rất cao. Một số dấu hiệu mà những người chăn nuôi cần chú ý bao gồm: chảy nước mũi, tiếng hen khò khè, mặt sưng, vùng đầu và hốc mắt sưng phù, cùng viêm kết mạc. Nếu gà bị nhiễm bệnh, thì thời gian kéo dài từ 1-2 tuần.
Ban đầu, giai đoạn ủ bệnh kéo dài từ 2-10 ngày và một số triệu chứng trong giai đoạn này bao gồm:
- Đầu gà sưng phù, đặc biệt là vùng mắt và mặt.
- Mũi của gà có chảy dịch viêm, ban đầu là lỏng sau đó dần đặc lại, và có thể thành cục như mủ. Khi bóp nhẹ, mũi cảm thấy cứng và phình to hai bên. Do đó, gà có thể bị hen khò khè và khó thở, và thường phải thở qua miệng. Dấu hiệu này có vẻ giống với bệnh đầu cú, nhưng thực tế là điển hình cho bệnh sưng phù đầu ở gà.
- Mắt bị viêm kết mạc, hai mí mắt có thể dính chặt hoặc gà chỉ có thể mở một nửa mắt. Nếu kéo dài, gà có thể chết vì đói.
Tỷ lệ mắc bệnh này ở gà thường cao từ 40-70%, nhưng tỷ lệ tử vong lại thấp từ 5-10%. Tuy nhiên, nếu có sự kết hợp với một số bệnh khác, tỷ lệ tử vong có thể tăng lên 35-40%.
Triệu chứng của bệnh có thể kéo dài trong khoảng 2 tuần, sau đó gà khỏi bệnh và phát triển hệ miễn dịch trong khoảng 2-3 tháng. Tuy nhiên, gà này có thể vẫn mang theo vi khuẩn và có nguy cơ lây lan bệnh cho đàn gà mới. Đối với gà đẻ trứng, tỷ lệ đẻ sẽ giảm do giảm khẩu phần ăn. Tỷ lệ sản xuất trứng có thể giảm từ 10-40%.
Bệnh tích của bệnh
Các dấu hiệu chẩn đoán của bệnh sưng phù đầu ở gà bao gồm:
- Khi thực hiện phẫu thuật trên gà chết vì bệnh này, ổ viêm của xoang mũi đôi khi có các khối viêm bã đậu.
- Các tổ chức dưới da, đặc biệt là khu vực đầu và cổ, có thể bị phù và tạo thành thủng.
- Mắt có thể bị viêm kết mạc.
- Vùng quanh thanh quản và khí quản, đôi khi thậm chí là phổi, cũng có thể bị viêm.
Bệnh sưng phù đầu ở gà cần phải được phân biệt với một số bệnh khác có các triệu chứng tương tự, bao gồm bệnh tụ huyết trùng thể mãn tính, đậu gà, thiếu vitamin A, viêm thanh quản truyền nhiễm, viêm hô hấp mãn tính, và nhiều bệnh khác. Việc hiểu biết về các bệnh này giúp tránh nhầm lẫn và đảm bảo điều trị hiệu quả.
Cách phòng bệnh sưng phù đầu ở gà
Để phòng tránh bệnh sưng phù đầu ở gà một cách hiệu quả, người chăn nuôi có thể thực hiện các biện pháp quản lý và dinh dưỡng sau:
- Áp dụng phương pháp quản lý chăn nuôi theo nguyên tắc “cùng vào cùng ra”, tránh để gà bị bệnh tiếp xúc với đàn gà khỏe mạnh.
- Duy trì vệ sinh chuồng trại, máng ăn, máng uống sạch sẽ và thường xuyên để ngăn chặn sự lây lan của mầm bệnh.
- Sử dụng kháng sinh có phổ khuẩn rộng kết hợp với các loại vitamin và chất dinh dưỡng khác trộn vào thức ăn hoặc nước uống để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và tăng cường sức đề kháng cho gà. Đặc biệt, cần chăm sóc đặc biệt cho gà trong các giai đoạn gà có thể bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi thời tiết hoặc stress để ngăn chặn và tiêu diệt mầm bệnh.
- Lưu ý rằng các con gà đã hồi phục sau khi mắc bệnh vẫn có thể mang trùng và trở thành nguồn lây nhiễm. Do đó, cần thực hiện phương pháp “cùng vào cùng ra”, tránh tiếp xúc giữa đàn gà mới và đàn gà đã từng mắc bệnh để ngăn chặn sự lây nhiễm qua đàn mới khỏe mạnh.
- Một biện pháp khác là sử dụng vắc xin chết vô hoạt để ngăn chặn bệnh. Hiện nay, có nhiều loại vắc xin trên thị trường cho phép người chăn nuôi tiêm ngừa nhiều loại bệnh khác nhau, bao gồm cả bệnh sưng phù đầu ở gà. Có thể lựa chọn vắc xin chỉ ngừa bệnh sưng phù đầu hoặc kết hợp ngừa cùng lúc 4 bệnh khác là dịch tả, viêm phế quản truyền nhiễm, giảm đẻ và sưng phù đầu ở gà – Coryza.
Điều trị bệnh sưng phù đầu ở gà
Vi khuẩn gây bệnh sưng phù đầu ở gà rất nhạy cảm với kháng sinh, như Ampicillin, Streptomycin, kanamycin, Neomycin, Spiramycin, Tylosin, và nhiều loại khác. Người chăn nuôi gia cầm có thể điều trị bệnh này bằng cách sử dụng kháng sinh trộn vào thức ăn hoặc hòa vào nước uống theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Thời gian điều trị khuyến nghị là từ 5 đến 7 ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
Sau khi dừng sử dụng kháng sinh, người chăn nuôi nên cân nhắc cho gà sử dụng thêm men probiotic trong vòng 7 ngày để khôi phục hệ vi sinh đường ruột của gà và cải thiện sức khỏe chung của chúng.
Dưới đây là các triệu chứng, biện pháp phòng và điều trị cho bệnh sưng phù đầu ở gà. Bà con nên tham khảo và chuẩn bị từ sớm cho đàn gà của mình. Hãy đến trang web để tìm hiểu thêm về các bệnh nguy hiểm và phổ biến khác trên đàn gà để có cách phòng ngừa hiệu quả nhất!